Het is ook niet altijd gemakkelijk om te volgen: verpakkingen, hun materialen, sorteerregels en afvalverwerking zijn constant in evolutie. Een product dat gisteren niet eco was, kan het vandaag plots wel zijn. Wat je niet in de PMD mocht gooien, mag nu wel in De Nieuwe Blauwe Zak (bv. alle plastics). Wat vandaag niet goed gerecycleerd wordt door de afvalverwerker, lukt morgen misschien wel door de installatie van nieuwe afvalstromen (bv PP-plastics en LDPE-folies).

Uit focusgroepgesprekken met Vlaamse consumenten probeerden we inzichten te verwerven in welke ‘ideeën’ er leven bij hen over welke verpakkingen er duurzaam zijn en welke niet. Enkele opvallende bevindingen waren:

Plastic als verpakking wordt gepercipieerd als niet duurzaam, ook al is het vaak eenvoudig recycleerbaar (zeker met de opkomst van de Nieuwe Blauwe Zak).

Consumenten denken niet altijd aan de functionaliteit van verpakkingen. Dat plastic veelal wel een functie heeft (zoals de bewaarbaarheid verhogen of het product beschermen), is onduidelijk voor consumenten. Toen er werd gevraagd om een komkommer in een sleeve te beoordelen, kwam hier veelal negatieve commentaar op. De meeste personen zien het nut niet in van het “extra” plastic rond de groente en ergeren zich hieraan.

Over het algemeen heeft glas een positief imago door zijn recycleerbaarheid en herbruikbaarheid. Toch zijn er deelnemers die zich vragen stellen bij de impact op het milieu door meer vervoersuitstoot en chemisch reinigen ervan.

De term en/of het logo ‘composteerbaar’ of ‘biodegradeerbaar’ op plastic verpakkingen is misleidend voor de consument. Sommigen denken dat ze volledig verwerkt kunnen worden door de natuur of afvalverwerker. Het klopt dat deze plastics vaak uit hernieuwbare grondstoffen komen (bv.gemaakt van bamboe), maar ze worden niet gerecycleerd in België. Ook mogen ze niet in het gft (groente-, fruit- en tuinafval). Er is geen afvalstroom in België. Aangezien op vandaag al deze verpakkingen verbrand worden, is het gebruik en promoten ervan dubieus. Ze zijn uiteraard wel herbruikbaar.

Consumenten in de focusgroepen gaven aan dat ze een voorkeur hebben voor verpakkingen uit éénzelfde materiaal (nl. monomaterialen). De reden hiervoor is omdat ze de verpakking dan niet moeten scheiden en slechts in één afvalbak moeten werpen. Het klopt inderdaad dat monomaterialen ideaal zijn als nieuwe recycleerbare afvalgrondstof. Vele verpakkingen bestaan echter uit verschillende soorten materialen (nl. multimaterialen), zoals combinaties in plastic, papier en aluminiumfolie. Door het combineren van materialen, verbeteren we over het algemeen de functie van de verpakking, bv. de houdbaarheid verlengen van het product. Deze multimaterialen kunnen onscheidbaar zijn zoals meerlaagse folies. Bij deze zijn de recyclagemogelijkheden inderdaad beperkter. Maar sommige verpakkingen bestaan uit een combinatie van materialen die wel scheidbaar zijn. Dan is het de bedoeling dat we de verpakking zo ontwerpen dat dit effectief gebeurt, bij het sorteren door de consument of later in een automatisch recyclageproces.